De daglichtlamp: licht in het donker? Helpt het om beter te slapen?
Herkenbaar tijdens de wintermaanden: je gaat uit huis als het buiten nog steeds donker is en bij terugkomst is het opnieuw donker geworden. Als de dagen kort zijn, is het voor de gemiddelde Nederlander lastig om in aanraking te komen met daglicht. Voor sommige mensen kan gebrek aan daglicht een groot probleem vormen. Is het een oplossing om een daglichtlamp te kopen? Misschien.
Feit: daglicht kan voor een betere nachtrust zorgen.
In oktober 2017 verscheen op Nu.nl dit artikel over de positieve invloed van daglicht. Uit wetenschappelijk onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen kwam naar voren dat proefpersonen 's avonds makkelijker in slaap vielen als zij tijdens de ochtenduren werden blootgesteld aan zonlicht. Daarnaast werd de kwaliteit van de slaap hiermee verhoogd: proefpersonen sliepen beter en dieper. Ontzettend fijn natuurlijk, maar op een koude winterdag is de zon, zeker tijdens die belangrijke ochtenduren, ver te zoeken.
Kan een daglichtlamp daadwerkelijk de zon een handje helpen? Ik probeer dat graag uit, want tijdens de wintermaanden ben ik moeilijk vooruit te branden. Ik mis dan echt de warme zon op mijn toet en vind het 's ochtends lastig om op gang te komen als het nog zo donker is. In warme landen kom ik graag, maar dat kan natuurlijk niet de hele winter. Een zonnebank-kuur kun je absoluut niet als lichttherapie gebruiken, omdat het niet goed is voor de huid en UV-licht pas schijnt te werken wanneer het licht via de ogen binnenkomt (onder de zonnebank moet je juist de ogen afdekken; bron UMCG).
Ik ga ervan uit dat een daglichtlamp (zonder UV, maar wel met de juiste hoeveelheid licht) niet voldoende is wanneer je daadwerkelijk een depressie hebt, maar wie weet kan zo'n uitvinding net dat duwtje in de juiste richting geven. Mocht je ervoor kiezen om een daglichtlamp te gebruiken, omdat je last hebt van vermoeidheid en/of enorme somberheid, dan is het verstandig om ook een bezoek te brengen aan de huisarts. Mocht er een ander gezondheidsprobleem zijn (bijvoorbeeld een vitamine-tekort of depressie), dan kan dit verder worden onderzocht.
De daglichtlamp is in allerlei vormen en bij verschillende (online) gezondheidswinkels verkrijgbaar. Tip: check ook de betere fotozaak, want fotografen kunnen natuurlijk voor hun werk een daglichtlamp nodig hebben. De keuze is dan wat minder uitgebreid, maar zeer betaalbaar.
Ik heb de spiraallamp uitgeprobeerd (gekocht bij een fotozaak bij mij in de buurt, online o.a. hier verkrijgbaar); deze lamp heb ik in een leeslamp gedraaid. Dit is de meest simpele en goedkoopste oplossing. Heb je geen lamp, dan kun je natuurlijk ook voor een daglichtlamp kiezen die je naast je neer kunt zetten.
De spiraallamp is simpel en betrouwbaar.
In tegenstelling tot de meeste andere daglichtlampen, heeft de spiraallamp weinig mogelijkheden; je hebt alleen de beschikking over de aan/uit optie. Er kan weinig fout gaan, wat deze lamp betrouwbaar maakt.
Ben je op zoek naar een lamp met meer mogelijkheden, zoals een timer-functie of de mogelijkheid om het licht te dimmen, dan kun je beter voor een ander type daglichtlamp kiezen.
Het licht van de daglichtlamp is wennen, zeker als je deze voor de eerste keer gebruikt. Het komt op mij wat blauwig over, alsof er een enorme tl-buis wordt aangezet. Niet echt een gezellig licht voor de donkere Kerst-dagen... Na een tijdje, begin ik het licht prettig te vinden. Met een beetje fantasie is het alsof de zon schijnt. Als je je ogen dichtdoet en de kachel wat hoger zet, waan je je in tropische sferen...
Al in week 1 wil ik de lamp ook 's avonds gebruiken, wat niet verstandig is. Ik schijn daarmee mijn bioritme in de war te maken én mijn buurt.
Het 's avonds aandoen van de lamp wordt sowieso afgeraden, omdat daglicht juist belangrijk is voor de ochtenduren. Waar ik ook achter ben gekomen: doordat het 's avonds donker is en de lamp zulk blauw licht uitstraalt, straalt de hele woonkamer tl-licht uit. Aan de buitenkant zie je een kil, blauw huis en dat is geen gezicht.
Niet doen dus: een daglichtlamp 's avonds laten branden. Voor de rest bevalt deze lamp mij prima en heb ik het idee dat het enigszins helpt. Ik voel me beter als de lamp aangaat, of is dat een placebo-effect? In ieder geval: het ochtendlicht zorgt ervoor dat ik mij sneller wakker voel. Al is het natuurlijk sowieso lastig om slaperig te blijven als er een fel licht in jouw gezicht schijnt.
Aan mijn slaapgedrag merk ik bar weinig, maar dat is mijn eigen schuld ('s avonds ben ik te actief bezig met allerlei dingen, wat niet zo bevorderlijk is om lekker te kunnen slapen). Om echt te kunnen beoordelen of de daglichtlamp helpt om goed te slapen, moet ik er eerst voor zorgen dat ik het 's avonds wat rustiger aandoe en minder schermen zie.
Helpt een daglichtlamp? Dat hangt ervan af.
Op zich voldoet de daglichtlamp aan mijn verwachtingen. Het is een makkelijke manier om vaker blootgesteld te raken aan daglicht. Als je het idee hebt dat een daglichtlamp hét middel is om je door de donkere en lange winter heen te slepen, dan lijkt mij dat iets te optimistisch. Om je beter te voelen en goed te kunnen slapen, is het handig om de focus op de juiste gewoontes te leggen, zoals: regelmatig rust nemen, bewegen, schermgebruik beperken en regelmatig naar buiten gaan (bij daglicht).
Een daglichtlamp kan volgens mij een goede aanvulling zijn, als je de juiste (slaap)gewoontes hebt. Als je te weinig rust neemt en tot 's avonds laat gekluisterd zit aan allerlei schermen, dan gaat een daglichtlamp ook niet echt helpen. In ieder geval is mijn daglichtlamp voor deze winter een blijvertje.
